23 Şubat 2008 Cumartesi

Uzakdoğu Sineması # 2 Tarihçe ve Türler












Manga çizgi roman tadında birbirinden bağımsız ve kült örneklerin peşi sıra sergilendiği bu sinema alanına değinmek gerekiyor bilmiyorum var mıdır? meraklısı. Güzelim uzakdoğu filmlerinin orjinal senaryolarının zaman içinde avrupa sinemalarında veya internet genelindeki DİVX kurtlarının paylaşım alanlarında kült statüsüne yükseldiği gerçeğinin farkına varan Hoolywood sinema endüstrisi güzelim japon ve kore filmlerini heleki japon korku filmlerini bir bir araklayıp abd tandanslı çekmeye devam ededursun özellikle senaryo alanında uzakdoğu sineması bağımsız bir sinema olmanında etkisiyle kendi klasiklerini oluşturdu bile.Manga ismini verdiklerini çizgi roman kültürlerinin öğreleriyle sık sık besledikleri filmler kendi alanlarında birer başyapıt niteliği taşıyor.

japon sinemasının kökleri japon tarihi, kültürü ve geleneklerine dayanıyor.1899 yılı japon sinemasının başlangıcı olarak kabul ediliyor ve konulu filmler bu yılda ilk kez gösterilmeye başlanıyor. bu ilk yıllarda japon sinemasına kabuki ve no adı verilen geleneksel japon tiyatrosu kaynaklık ediyor.kabukideki ka müzik, bu dans, ki ise yaratcılık anlamında. aynı dönemdeki filmlere baktığımızda üç ayrı türde geliştiğini görüyoruz japon sinemasının.. jida-i geki, genda-i geki ve aile fimleri.. * jidai-i geki, bütünüyle tarihsel unsurlar barındıran tarihsel filmler * genda-i geki, batılılaşmayı ve batılılaşmanın japon kültürü üzerindeki etkisini konu alıyor * aile filmlerinde ise, yine batılılaşma ama batılılaşmanın aile yapısı üzerindeki olumsuz etkileri üzerinde duruluyor. 1920li yıllarda japon sineması büyük bir gelişim gösteriyor ve benshilik kavramı ortaya çıkıyor.. benshi, sesin sinemaya girişinden önce japonyada sinema perdesinin yanında filmi insanlara seslendiren, anlatan kişiye verilen isim, o zamanlarda oldukça saygıdeğer ve önemli bir meslek. 1920 ve 45 sürecinde japon sinemasına yön veren en önemli üç yönetmenden bahsetmek mümkün.. bunlar kenji mizoguchi, yasujiro ozu ve japonların en ünlü yönetmeni akira kurosawa. * mizoguchi, feminist bir yaklaşım ile erkek egemen japon toplumundaki acı çeken kadını filmlerine konu ediyor. * ozu, birah daha sosyal tarafa eğiliyor ve modern toplumda çalışan ücretlileri konu alan filmler çekiyor. * kurosawa, japon sinemasının dünyaya açılmasını sağlayan yönetmendir diyebiliriz, filmlerinde birey olabilme, iç çelişkiler, açlık, yoksulluk benlik, birey ve doğa ilişkisini konu alır, doğa filmlerinde hep ön plandadır. rashomon adlı filmiyle, 1953de en iyi yabancı film oscarını kazanmıştır ve venedik film festivalinde ödüle layık görülmüştür. kurosawanın aldığı ödüllerin de etkisi ile, 1958 yılında japonyada 1 milyar 100 milyon sinema bileti satılmış, ve bu rekor olarak dünya tarihindeki yerini almıştır. 60lı yıllarda, televizyon ile rekabet içine giren japon sineması, bu mücadeleyi kaybetmemek için iki türde filmlere ağıtlık vermiştir.bunlar, yakuza filmleri ve erotik filmlerdir. 70lerden günümüze doğru baktığımızda ise, japon sinemasında şiddetin devam ettiğini ancak deneysel olarak batı-doğu çatışmasınında sinemaya konu olduğunu görmekteyiz.
Benim uzakdoğu sinemasına olan özel ilgimi katmerleyen iki büyük yönetmen var , birincisi koreli yönetmen Chan-wook Park’. Hepimizin bildiği Oldboy efsanesini yaratan adam.Aslında Oldboy bir üçleme bizde sadece serinin ikinci filmi olan oldboy tavan yaptı oysa intikam üçlemesinin başlangıcı ;Sympathy For Mr.Vengeance[2002] isimli film, birde oldboydan sonraki serinin son filmi var oda ilk filmle çapraz kurgulu olarak hazırlanan; Sympathy For Lady Vengeance [ 2005 ] Tarantino'nun dahi diğer eleştirmenlerinse deli dediği japon yönetmen Takashi Miike'den Gozu... bu film kısıtlı sinema festivallerinde gösterildi... Takashi Miike filmlerinin batsızlığıda burda... Sürprizli sarsıcı finallere hadi canım bu kadarda olurmu demelere hazır olan izleyeciler için yakuzaların iç dünyasının U turn tipi bir hikayeyle anlatıldığı gozu'yu kaçırmamalarını öneririm...

İkinci büyük yönetmende ; futbol filmlerinden yakından tanıdığımız Shaolin soccer filminin yönetmeni Stephen chow yönetmenin çok keyif verici ikinci kült filmide kung fu hustle.Özellikle matrak altyazısını bulabilirseniz oldukça farklı bir tarz uzakdoğu kung fu komedisi, manga tadı derken kastettiğimiz matrix göndermeleri, kill bill dizaynlar, abartılı efektler uzakdoğu sinemasının olmazsa olmaz öğeleri, filmin afişinde de kill bill ile looney tunes'in buluşması şeklindeki ibare filmlerin adeta çizgi film film karışımı yapısını anlatıyor.

Geniş kapsamlı olarak tür ayrımı yapmadan uzakdoğu sineması analizimize devam edersek. kısa kısa notlar babında ; Fae Yeung Nin Wa veya In the Mood For the Love Hong Kong'lu Won Kar Wai'nin şaheseri...Asla kelimeler yetmez anlatmaya, muhakkak izlemek lazım... Ve tabiki ustaların ustası Ang Lee .. Ang Lee uzakdogu sinemasının en önemli yönetmenlerinden birisi Wo hu Zang Long Kaplan ve ejderha crouching tiger hidden dragon .Chang Zheng, Chow Yun Fat, Michelle Yeoh, Zhang Zi-Yi 'nin oynadıgı ang lee filmi en iyi yabancı film dalında oscar almıstı.

Hiç yorum yok: